طراحی دفتر مرکزی آذران

[b]معماران مسئول: رضا شریف تهرانی، سینا نجفی

متراژ پروژه: 610 متر مربع

سال اتمام پروژه: 1395

یک بنا خود را به دو نگاه مختلف می‌سپارد. یک نگاه شهروند، رهگذر و همسایه، و دیگری نگاه مالک و باقیِ کاربران. هر کدام از این نگاه‌ها از آنچه می‌بینند و درک می‌کنند انتظاری جداگانه دارند. بنای حاضر از دیدگاه اول، بی‌پیرایه، بدون تکلف، بدون ادا و اطوار، تکنولوژیک، منسجم و آرام است. ساختمان آذران به دور از فرم‌های کاذب و بی‌ربط به لحاظ مکانی و زمانی، تجمل به معنای مبتذل آن و سایر ویژگی‌هایی که بیشتر بناهای سرمایه‌دارانه با استفاده از سنگواره‌ها، سنتوری‌ها، و مؤلفه‌های دو هزار سال پیش برنامه ریزی شده و نگرش امروزی و مرتبط را در راستای طرح خود پیش گرفته است. در نگاه دوم، درون ساختمان و فضای کاربران، محیط آرام با نوری ملایم و طبیعی و فضایی شفاف و گرم است که کار کردن در نظم آن، با ویژگی‌های طبیعی انسان سازگار است.

بنا به آنچه گفته شد، در طراحی نمای ساختمان اداری آذران آنچه کمتر از هر موضوعی برایمان اهمیت داشت، فرم‌گراییِ صرف و انجام بازی‌های حجمی بی‌مورد و پرداخت‌های مجسمه‌گونه‌ای بود که بخصوص این روزها در نمای بسیاری از ساختمان‌ها قابل رؤیت است که در قریب به اتفاق موارد انگار مقصودشان چیزی نیست جز نمایش و به رؤیت گذاشتن هر باره خود؛ که حتماً نسبتی هم با آن پشت و آنچه درونشان بناست بگذرد و در جریان باشد هم ندارند.

حال آنکه اینجا و برای ما فرم چیزی در خود و برای خود نبود و بیش از همه در نسبت با "عملکرد" و "ضرورت" که خودِ کار طلب می‌کرد، معنا می‌یافت. پس در طراحی نمای ساختمان، سادگی، وقار و سنگینی یک ساختمان اداری و پاسخگویی به نیازهای ابتدائی آن، نظیر استفاده از نور طبیعی و فیلترشده، مقدم و بیش از هر چیز دیگر برای ما در اولویت بود. بنابراین سعی شد دانه‌بندی‌های درشت و سالن‌های اداری باز که در پشت نماهای اصلی ساختمان قرار گرفته بودند بیشترین استفاده را از پتانسیل‌های نور خورشید و طراحی نما ببرند. عامل دیگری که در طراحی نمای ساختمان مهم بود حفظ یگانگی و وحدت همه‌چیز در خدمت کلّی یک‌پارچه بود؛ پس تا سرحد امکان مانع از هر آنچه شدیم که سبب تقطیع و القای چندگانگی و تصویر کردن چند فضا به جای یک فضا بود.

از آنجا که کارفرما خود مجری پروژه‌های عمرانی است و نیز به‌طور تخصصی در زمینه طراحی و اجرای سازه‌های فلزی و بتنی فعال است، بر آن شدیم عناصر شاخص سازه‌ای و ساختاری را به عنوان جزئی تفکیک‌ناپذیر و نمایان در فضا تعریف کنیم. برای انجام این کار، دیوارهای برشی سازه در لابی طبقه همکف، دیوارهای حیاط با بتنِ نمایان، و ستون فلزی نمای جنوبی با جزئیات و اتصالات نمایان به عنوان عنصری وحدت‌بخش در نما و طبقات مختلف طراحی شد.

از اینها گذشته، طی جلسات مختلف و گفت‌و‌گوهای بسیار با کارفرما، خواستِ شکلی از لوکس‌گرایی که احیاناً در بدو امر برای کارفرما بی‌اهمیت نبود، به شکلی از ارتقای کیفیت ساخت و تکنولوژی ساختمان، نظام فضایی متفاوت، اقداماتی در جهت حفظ محیط زیست و استفاده از مواد و مصالح روزآمد در جهت افزایش عمر و دوام ساختمان، والایش شد.

توجه به مفهوم "پایداری و سبز بودن" ساختمان که راهبردی در جهت پاسخگویی به شرایط و ملزومات ناشی از مقیاس و کاربری ساختمان است، یکی از ایده‌های بنیادین در شکل‌گیری طرح معماری بود. بدین‌سان در طراحی تأسیسات مکانیکی و الکترونیکی ساختمان نیز از این راهبرد بهره بردیم. کمترین استفاده از منابع طبیعی و انرژی‌های تجدیدناپذیر، به حداقل رساندن آلاینده‌ها و تصفیه و پالودن آنها به‌ عنوان راهکارهای اساسی در جهت پیشبُرد این راهبرد، لحاظ شد. از این رو، از مواد و مصالح مصنوعی به جای مواد طبیعی (برای مثال، سرامیک به جای سنگ) استفاده شد، طراحی نورپردازی به جای طراحی جنرال به‌طور موضعی انجام شد، و انتخاب چراغ‌ها و تأسیسات الکترونیکی نیز به منظور به حداقل رسانیدن مصرف انرژی بود. در تأسیسات مکانیکی هم از شیدرها جهت کنترل گرمایش و فیلتر کردن نور ورودی، کلکتورهای خورشیدی به قصد تأمین آب گرم ساختمان، آیس‌بانک جهت تأمین بار سرمایشی مورد نیاز، تصفیه‌خانه ای در زیرزمین چهارم که آب مصرفی فلاش‌تانک‌ و آبیاری فضای سبز را تأمین می‌کند، استفاده شد. به‌کارگیری هیت‌ریکاوری جهت بازیابی انرژی گرمایی هم از مصادیق دیگر توجه به این راهبرد است.

در طراحی داخلی سعی بر آن بود تا سادگی و خلوص فضاها مورد تأکید قرار گیرد تا دست‌کم محیط شلوغ و معمولاً درهم‌ریخته فضاهای اداری آرام‌تر و دلپذیرتر بنماید. بدین منظور و برای جلوگیری از هرج‌و‌مرج بصری، کوشیدیم استفاده از تنوع مواد و رنگ به حداقل ممکن برسد. این نکته در طراحی مبلمان ثابت و متحرک و پرداخت جزئیات فضاها نیز به عنوان اولویت نخست در طراحی داخلی مدنظر بود. خوانایی و شفافیت فضاها، ایجاد فضاهای کاری جمعی جهت تقویت روحیه همکاری در عین حفظ حریم شخصی و ایجاد محیطی دلپذیر، حداکثر استفاده از نور فیلترشده و استفاده از نورپردازی مصنوعی موضعی، استفاده از فضای سبز داخلی جهت تلطیف فضاها و... نیز از مواردی هستند که در طراحی داخلی مورد توجه بوده‌اند.

در پایان نتیجه حاصله چنین شد:

یک ساختمان اداری در زمینی به وسعت 610 مترمربع شامل 13 طبقه–همکف، 8 طبقه روی آن و 4 طبقه زیرزمین- با زیربنای تقریبی 6350 مترمربع که به عنوان دفتر مرکزی شرکت سازه های صنعتی آذران استفاده می شود. لابی ورودی، حیاط و برخی فضاهایی که نیازمند ارتباط ساده تر با بیرون هستند، در همکف جانمایی شدند؛ طبقات اول تا پنجم به اتاق ها و سالن های باز اداری و فضاهای وابسته به آن اختصاص یافت؛ سالن جلسات، کتابخانه، مرکز انفورماتیک و ... در طبقه ششم و فضاهای مدیریتی در طبقات هفتم و هشتم قرار داده شد. بام در قسمت شمالی به موتورخانه و در قسمت جنوبی به بام سبز تبدیل شد؛ پارکینگ ها و بخشی از فضاهای تاسیساتی در زیرزمین ها مستقر شد؛ اما زیرزمین اول از این قاعده مستثنی و به فضای رستوران و آشپزخانه مبدل گشت.

در طراحی سازه جهت تسریع در اجرا در عین مقرون به صرفه بودن و همچنین به جهت خواسته های معمارانه از ترکیب اسکلت فلزی با دیوارهای برشی برای مهاربندی جانبی استفاده شد.

طراحی تاسیسات الکتریکی و مکانیکی با رویکرد سیو انرژی، استفاده از انرژی های نو و کاهش آلودگی های زیست محیطی و ... صورت گرفت که در سطور بالا به نمونه هایی از این رویکرد اشاره شد.

دیدن لینک ها برای شما امکانپذیر نیست . لطفا
ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.